Kategori: Makaleler

Ankara Güven Hastanesi Ne Zaman Açıldı? Kurumların Gücü, İktidarın İzleri Bir siyaset bilimci olarak, her zaman şu soruyla başlarım: Güç nerede başlar, nerede biter? Toplumsal düzenin görünür yüzü çoğu zaman binalardır, tabelalardır, kurum isimleridir. Ama aslında her kurum, bir ideolojinin, bir dönemin ve bir iktidar biçiminin yansımasıdır. Ankara Güven Hastanesi de bu açıdan yalnızca bir sağlık kurumu değil; Türkiye’nin modernleşme sürecinin, devlet-vatandaş ilişkisinin ve toplumsal cinsiyetin bileşenlerini bir araya getiren simgesel bir yapıdır. Peki “Ankara Güven Hastanesi ne zaman açıldı?” sorusu yalnızca bir tarih mi anlatır, yoksa bir siyasal dönüşümün hikâyesini mi? Bir Kurumun Doğuşu: Cumhuriyetin Sağlık İdeolojisi 1930’lu yıllar……

Kant’ın Bilginin Kaynağı Düşüncesi Nedir? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir İnceleme Felsefenin en çetrefilli ama bir o kadar da büyüleyici sorularından biriyle birlikteyiz: “Bilgi nedir ve nereden gelir?” Bu yazı, konulara farklı açılardan bakmayı seven ve okuyucularla fikir alışverişi yapmaktan keyif alan biri olarak, sizi düşünmeye davet eden bir yolculuk olacak. Gelin, Kant’ın bu kadim soruya verdiği cevabı keşfederken, farklı bakış açılarını da karşılaştıralım. — Kant ve Bilginin Kaynağı: Deneyim mi, Akıl mı? Immanuel Kant, modern felsefenin en etkili düşünürlerinden biri olarak, bilginin kaynağına dair tartışmalarda devrim yaratmıştır. Ondan önce iki büyük düşünce akımı hâkimdi: Empirizm (deneyimcilik): Bilginin deneyim ve…

Kamus-ı Osmanî sıradan bir sözlük değil; imparatorluğun dil ideolojisini paranteze alan, bugün hâlâ tartışılması gereken bir “dil siyaseti belgesi”. Kamus-ı Osmanî Nedir? Bir Sözlükten Fazlası, Bir Rejim Dili Haritası Kamus-ı Osmanî, Mehmed Salâhî’nin derlediği, dört ciltten oluşan, Türkçede kullanılan Arapça–Farsça ve “ecnebî” kökenli kelimeleri bir araya getiren kapsamlı bir Osmanlıca sözlüktür. İlk ciltleri Hicrî 1313 (1895), son cildi 1322 (1904) tarihlerinde İstanbul’da Mahmud Bey Matbaası’nda basılmış; on binlerce maddeyi edebî örneklerle (manzum–mensur) destekleyerek dönemi için benzersiz bir derinlik yakalamıştır. ([E-Kitap][1]) Tanımın Ötesi: “Osmanlıca”yı Kim, Nasıl Konuşuyordu? Eserin alt başlığında açıkça görülen “Türkçede kullanılan Arabî, Farisî, Ecnebî kaffe-i lügati hâvîdir” vurgusu,…

Kamerun Nasıl Yönetiliyor? Afrika’nın Kalbindeki Karmaşık Güç Dengeleri Kamerun… Afrika’nın kalbinde, zengin kültürü, çeşitliliği ve doğal kaynaklarıyla büyüleyici bir ülke. Ancak, bu güzelliklerin ardında karmaşık bir yönetim sistemi, uzun yıllara dayanan siyasi istikrar arayışı ve halkın direnci yatıyor. Kamerun’un nasıl yönetildiğini anlamak, sadece bir devlet yapısını değil, aynı zamanda bir toplumun ayakta kalma mücadelesini keşfetmek anlamına geliyor. Bir Ulusun Hikâyesi: Sömürge Geçmişinden Günümüze Kamerun’un yönetim biçimini anlamak için tarihine bakmak gerekir. Ülke, 19. yüzyılın sonlarında Almanya’nın sömürgesi olarak şekillendi. I. Dünya Savaşı’nın ardından Fransa ve İngiltere arasında paylaşıldı. Bu ikili miras, bugünkü Kamerun’un yönetim sistemine derin izler bıraktı: Fransızca konuşulan…

Oğul Kelimesinin Kökü Nedir? – Bir Edebiyatçının Bakış Açısıyla Kelimeler, yalnızca seslerin bir araya gelmesi değil, bir toplumun düşünsel yapısının, kültürel mirasının ve tarihsel hafızasının da izlerini taşır. Her bir kelime, geçmişin gizli odalarından birer ipucu sunar, bizlere yaşanmışlıkların, duygu dünyalarının ve değişen zamanların öykülerini anlatır. Bir edebiyatçı olarak, kelimelerin gücünü ve anlatıların dönüştürücü etkisini anlamak, bir metnin derinliklerine inmeyi gerektirir. Bu yazıda ise kelimelerden birine, “oğul” kelimesine bakacağız. “Oğul” kelimesinin kökü nedir? Ne anlama gelir ve edebiyat tarihinde nasıl bir iz bırakmıştır? Oğul Kelimesinin Etimolojik Kökeni Oğul kelimesi, Türkçede “baba tarafından dünyaya gelen erkek çocuk” anlamına gelir ve dilimizin…

[](https://www.discoverafrica.com/safaris/namibia/fish-river-canyon-namibia/?utm_source=chatgpt.com) Dünyanın İkinci Büyük Kanyonu Nedir? “Büyüklük” Nasıl Ölçtüğüne Göre Değişir Bir doğa harikasının kenarına vardığınızda, rüzgârın taşıdığı toz, güneşin kayalara çizdiği gölgeler ve uzakta kıvrılan bir nehir size tek bir şey fısıldar: zamanın sabrı. “Dünyanın ikinci büyük kanyonu nedir?” sorusu da aslında tam burada başlar. Çünkü cevap yalnızca bir isim söylemekten ibaret değil; “büyük” derken neyi ölçtüğümüze karar vermeyi de gerektirir. Yine de gelin, hem günlük kullanımda yaygın kabul gören cevabı verelim hem de bu cevabın ardındaki bilimsel tartışmayı birlikte açalım. Kısa Cevap (Günlük Kullanım): Fish River Canyon, Namibya Seyahat ve resmî tanıtım kaynaklarında…

7200 Rejim Kodu Nedir? Bir Umudun, Bir Yolculuğun Hikâyesi Bazı kavramlar vardır, ilk duyduğumuzda karmaşık gelir; ne anlama geldiğini, neden önemli olduğunu anlamak zaman alır. “7200 rejim kodu” da işte onlardan biri. Ama bazen bu gibi teknik ifadeler, bir hayatın dönüm noktası olur. Sana şimdi bir hikâye anlatacağım… Bir insanın rakamların ardında nasıl bir umut aradığını, nasıl bir geleceğe tutunduğunu anlatan bir hikâye. — Yeni Bir Başlangıcın Eşiğinde: Mehmet ve Elif’in Hikâyesi Mehmet, hayatı boyunca hep planlı, stratejik bir insandı. 30 yıl boyunca çalıştığı işinde her adımını hesaplayarak ilerlemişti. Emeklilik hayalleri de aynı şekilde planlıydı: küçük bir sahil kasabasında eşiyle…

Görünüşe Bakılırsa Ne Demek? Görünenin Ardındaki Felsefi Gerçeklik “Görünüşe bakılırsa” ifadesi, gündelik dilde masum bir gözleme işaret eder: bir şey “öyleymiş gibi” görünüyordur. Ancak bir filozof için bu söz, yalnızca bir izlenim değil, bir gerçeklik sorunudur. Çünkü görünüş, hakikatin ilk perdesidir; ama aynı zamanda onu gizleyen bir örtüdür. Filozofun görevi, bu örtünün ardına geçmek, “görünüş” ile “gerçek” arasındaki ince çizgide yürümektir. İnsan, algılayan bir varlıktır. Görür, duyar, hisseder ve bu deneyimlerden anlam üretir. Fakat bu anlamın temeli, ne kadar “gerçek”tir? Görünüşe bakılırsa, her şey göründüğü gibidir. Ama görünüşün ardında, belki de bambaşka bir dünya vardır. Epistemolojik Perspektif: Bilginin Görünüşle İmtihanı…

Görevsizlik Kararı Sonrası Ne Yapılır? İktidar, Kurumlar ve Vatandaşlık Üzerine Siyasi Bir Okuma Bir siyaset bilimci olarak, “güç” kavramı üzerine düşünmekten hiç vazgeçemem. Kim gücü elinde tutar? Kim onu kaybeder? Ve en önemlisi, bu güç hangi kurumsal mekanizmalar içinde yeniden üretilir? İşte bu sorular, görevsizlik kararı gibi hukuki ve idari süreçlerin derin politik anlamını çözmek için de anahtardır. Yüzeyde, görevsizlik kararı yalnızca bir mahkeme veya kurumun yetki sınırlarını belirleyen teknik bir süreç gibi görünür. Oysa gerçekte bu karar, iktidar ilişkilerinin nasıl tanımlandığını ve toplumun düzeniyle nasıl iç içe geçtiğini gösteren sembolik bir eylemdir. Görevsizlik Kararının Siyasi Anatomisi: İktidarın Sınırları Görevsizlik…

Gökkuşağının Sırrı Nedir? Tarihin Renkleriyle İnsanlığın Dönüşümü Bir tarihçi olarak geçmişin tozlu sayfalarını karıştırırken, bazen bir doğa olayının bile insanlık tarihini nasıl etkilediğini görmek beni büyüler. Gökkuşağı da bu büyülü simgelerden biridir. Kimi kültürde bir umut, kiminde ilahi bir işaret, kiminde de savaş sonrası barışın sembolü olmuştur. Her dönemde farklı anlamlar yüklenmiş bu renkli kemer, aslında insanlığın kendi iç yolculuğunun da aynasıdır. Gökkuşağının sırrı, yalnızca ışığın suyla dansında değil; tarih boyunca insanın anlam arayışında gizlidir. Antik Dönemlerde Gökkuşağının Gizemi: Tanrıların Mesajı Eski uygarlıklar için doğa olayları, ilahi birer haberciydi. Mezopotamya tabletlerinde gökkuşağı, tanrıların insanlara öfkesinin sona erdiğini anlatan bir simge…